به گزارش خبرنگار ایلنا، سیامک جهانگیری یکی از نوازندگان نی است که با حسین علیزاده، ارکستر سمفونیک تهران، کیهان کلخور و یویوما (نوازنده معروف ویولن سل) در جاده ابریشم همکاری داشته است. پروژه و آلبوم هایی که او آهنگسازی و اجرا کرده است، چهره ای محبوب و قدرتمند در میان نوازندگان امروزی است. وی گفت: نواختن ساز نی را رها کرد زیرا نواختن آن سخت بود و اکوله آن را نمی نواخت. این را از نظر روش های آموزشی و ساخت باید در نظر گرفت و سعی کردم این موضوع را مطرح کنم. در گفت و گوی پیش رو با این نوازنده درباره ساز نی و ویژگی های آن گفت وگو کرده 

بد نیست از روش تدریس «است» از گذشته تا امروز شروع کنیم.

بله، اما ابتدا اجازه دهید به طور خلاصه توضیح دهم که الان چطور است. این روش به «لای دندانی» معروف است که منسوب به نایب اسدالله اصفهانی است. البته این سبک نوازندگی در فلوت ترکمنی هم وجود دارد اما نه با این صدا و نوازندگی. در هر صورت این روش توسط نایب اسداللهی اصفهانی پیشنهاد شده و اقتباسی از نواختن پیپ ترکمنی است.

این روش پس از نایب توسط استاد حسن کسایی از نظر نوازندگی ایجاد شد و نواختن برخی سازها و فواصل را دشوارتر کرد و سالهاست که به عنوان یک روش اساسی نوازندگی رواج داشته است. از این رو با تحولی در نوازندگی خالی مواجه هستیم که به دلیل آثار فراوان استاد کسایی و نوازندگی حداکثری ایشان، ساز را در عرصه دیگری از موسیقی ایرلندی قرار داد. اما بیشتر آثار او در زمینه تکنوازی یا همنوازی با استادان زمانه است. بعداً آقای حسن ناهید این ساز را به خانه گروه کر ایران بردند و تغییر این ساز در کنار خاص و عام در گروه کر هم هست و مثلاً آقای حسین علیزاده را کشیده است. او برای نی نمایشنامه ای به نام نینوا نوشت که وجه دیگری از این ساز را نشان می دهد. اما از نظر روش های تدریس و یادگیری، آنچه از آن زمان به دست ما رسیده، خط اصلی موسیقی است که در موسیقی و سازها ارائه می شود. در واقع این خط یک بستر آموزشی است که بیشتر در نسل قدیم کار می کند زیرا به اصطلاح روش تدریس «سینه به سینه» همین است.

روش آموزشی تا امروز ادامه دارد و نتایج متفاوتی می دهد. دلیل این چیست؟ آموزش نی در کرج

در روش قبلی و رایج‌تر آموزش سینه به سینه، دانش‌آموزان باید حافظه و گوش خوبی داشته باشند، زیرا هیچ دستگاه ضبط یا یادداشتی وجود نداشت. دانش آموزان باید درس یا قطعه مورد نظر را با تکرار آن با معلم یاد بگیرند و حفظ کنند. تکرار در این اجرا نیز تا تأسیس مدرسه دارالفنون و اساتیدی چون علینکی وزیری و شاگردانش مهارت و دقت به همراه داشت. موسیقی غربی و ترانه سرایی رواج یافت، آموزش بر اساس کتاب ها و روش های توسعه یافته برای آلات موسیقی بود. در آن زمان تار، ویولن و پیانو وارد ارکسترهای ایرانی شد.

اکنون با وجود کتاب های موسیقی، دانش موسیقایی به دو صورت نوشتاری و شفاهی رواج یافته است و اولین اشکال در نگارش و نت نویسی ردیف های موسیقی ایجاد شد. البته این روش همیشه آزمون و خطا است، زیرا راه آموزش یادگیری از طریق مفاهیم موسیقی، عمل و اندیشه برای بیان نیازها و علایق فکری هنرجو است. بعدش چیه ابزاری برای تشویق و راهنمایی دانش آموزان در یادگیری موسیقی اغلب به عنوان مقدمه ای برای کتاب های درسی پیشرفته ارائه می شود.

برای تهیه روش باید به موقعیت های مختلف توجه شود، مثلاً هنرجوی با استعداد متوسط ​​در موسیقی، در دروس آینده که بتواند هنرجو را بر اساس مشکلات از نقطه شروع خارج کند، باید مطرح شود. نیاز به یک سری آزمون و خطا دارد که تاکنون انجام شده است، هرچند به نظر من موسیقی شرقی باید با هم موسیقی می گفت و می نوشت، زیرا وقتی هنرجو به سراغ کتاب موسیقی می آید، کتاب ها باید طوری طراحی کنند که هنرجو بتواند بسازد. ارتباط صحیح با دستور زبان موسیقی ایرانی که همان خط موسیقایی است هنگام مطالعه آنها. . در حال حاضر در مورد برخی سازها این اتفاق نیفتاده است. البته اگر حجم رپرتوار و تعداد نوازندگان کمتر باشد توجه به این ساز و روش تدریس آن کاهش می یابد. ساز نی نیز در همین دسته قرار دارد.

علت عدم توجه به سازهای نی چیست؟ viola-music.com

خب نواختن و تلفظ این ساز بسیار سخت است به همین دلیل بسیاری از هنرجویان پس از مدتی نواختن و یادگیری را متوقف می کنند. طبیعتاً به همین دلایل، ساز برای نویسندگی آکادمیک و همچنین اجراهای صحنه ای و تعامل آن با گروه های ایرانی رها شده است.

آیا کتاب های نوشته شده برای Nee مفید بوده اند؟

بله حتما. با این حال، کتاب های درسی باید از رویکرد آزمون و خطا پیروی کنند و دانش آموزان در سطوح مختلف یادگیری را مورد خطاب قرار دهند. در ایران، از آنجایی که یادگیری موسیقی از کودکی موضوعی نیست، معلمان و اساتید کلاس های موسیقی با گروه های سنی مختلف که به طور تصادفی وارد عرصه یادگیری موسیقی می شوند، ارتباط باز می کنند. به همین دلیل، نوشتن کتابی که چندین مخاطب را با معیارهای سنی و بهره هوشی متفاوت پوشش دهد، بسیار دشوار است. اما اگر مثلاً بخواهید برای یک مرکز موسیقی کتابی بسازید، آیا دقیقاً می دانید چه گروه سنی، هوش و گوش موسیقی را هدف قرار داده اید؟ با توجه به اطلاعات داده شده می توان گفت که کتاب های آموزش موسیقی بسیار زیاد است. آزمون و خطا را می گذرانند تا در آموزش به نتیجه درست برسند و شاید با سازهایی مثل تار و سنتور این کارها زیاد انجام شده باشد اما ساز نی همچنان به کتاب آکادمیک دیگری نیاز دارد.